Hipertensioni arterial – hta,
ose sëmundja hipertonike

HTA është një faktor madhor rreziku për:

• Sëmundjet e Zemrës dhe të enëve të gjakut.
• Infarktin Akut të Miokardit.
• Dëmtimet e Aortës dhe të Arterieve të këmbëve.
• Disekimin dhe plasjen e Aneurizmës së Aortës Ascendente (ngjitëse) dhe asaj të barkut.
• Sëmundjet e Trurit dhe të Veshkave.
• Dëmtimet e Retinës së Syrit.

HTA – klasifikimi nga pikëpamja etiologjike (e origjinës):

• HTA primar (esencial, idiopatik) prek rreth 90% të popullsisë. Quhet ndryshe dhe sëmundja e hipertensionit që nuk i dihet origjina (mund të jetë i trashëguar nga prindërit). Prek zakonisht moshën mbi 40 vjeç.
• HTA sekondar prek rreth 10 % të popullsisë. Zakonisht vjen si pasojë e një sëmundje tjetër. Disa nga këto sëmundje mund të jenë:
  • Sëmundjet e Veshkave.
  • Të gjëndrave endokrine (si Tiroidia, Gjëndra Mbiveshkore, etj).
  • Hipertensioni në gratë shtatëzëna.
  • Sëmundjet e Trurit.
  • Koarktacioni i Aortës (Sëmundje e Lindur e Aortës).
  • Përdorimi i drogave, alkoolit, etj.

Klasifikimi i HTA sipas stadeve:

HTA – klasifikimi nga pikëpamja klinike:

• HTA stadi I:
  • Nuk ka dëmtime në enët e gjakut dhe në organe (Zemër, Veshka, Sy, Tru, etj.).
• HTA stadi II:
  • Mund të ketë trashje të mureve të Zemrës dhe dëmtime të enëve të gjakut.
• HTA stadi III:
  • Mund të ketë dëmtime të organeve të tjera.
  • Mund të fillojë zgjerimi i dhomave të Zemrës.
• HTA stadi I IV:
  • Dhomat e zemrës janë të zgjeruara dhe funksioni pompë i Zemrës është i dobësuar.
  • Ka dëmtime të rëndësishme edhe në organet e tjera.

Ankesat:

• TA (tensioni) nuk ka stabilitet.
• Dhimbje koke.
• Marrje mëndsh, humbje ekuilibri.
• Marrje fryme.
• Shtrëngim në gjoks.
• Ndjenja e mbytjes.
• Të vjella.
• Në disa raste të dridhura dhe të ftohtë.
• Ndonjëherë errësim të shikimit, humbje të ndërgjegjes.

Diagnoza:

Konsulta me Mjekun Kardiolog:

• Mjeku dëgjon ankesat e të sëmurit
• Mat dhe kontrollon TA (tensionin)
• Kontrollon mjekimin që është duke marrë i sëmuri

Ekzaminimet që duhet të kryhen për të vendosur një diagnozë përfundimtare janë:

Holter i Tensionit

Matës dhe regjistrues i tensionit të cilin i sëmuri e mban të lidhur 24/48 orë, gjatë aktivitetit të tij normal. Aparati mat dhe regjistron vlerat e TA çdo 30 minuta.

TTE:

Ekokardiografi Trans-Torakale Triplex (2D, Color, Doppler) ose e njohur ndryshe si Eko e Zemrës. Me këtë ekzaminim shihet:

• Nëse ka trashje të mureve të zemrës, zmadhim të rrënjës së aortës dhe aortes ascendente (ngjitëse).
• Nëse ka dëmtime në valvulat e zemrës, sidomos në atë të aortës.
• Duke parë dëmtimet që ka dhënë në zemër tensioni i lartë, mund të përcaktohet nëse sëmundja ka përparuar apo është në fillimet e saj.

Ekografi Abdominale

Eko e barkut. Ky ekzaminim kryhet për të përjashtuar sëmundjet e tjera që mund të shkaktojnë tension të lartë. Këto sëmundje mund të jenë: të Veshkave, ngushtime të lindura të Arterieve që furnizojnë Veshkat me gjak, Sëmundje të Gjëndrës Mbiveshkore.

Ekografi e Tiroides

Ky ekzaminim kryhet për të kontrolluar Gjëndrën e Tiroides, si shkaktare e mundshme e tensionit të lartë.

TSH, Ft3, Ft4

Analizat laboratorike të hormoneve të Tiroides. Analiza gjaku të cilat kontrollojnë parametrat e Gjëndrës së Tiroides.

Lipidograma

Analizat laboratorike të yndyrnave. Analiza gjaku të cilat kontrollojnë parametrat e yndyrnave në gjak, si shoqëruese të shpeshta të tensionit të lartë. Nivelet e larta të tyre rrisin rrezikun e HTA në Zemër dhe në enët e gjakut.

Glicemia/Glicemi 2h pas buke/HbA1c

Analiza laboratorike të sheqerit. Analize gjaku që mat parametrat e sheqerit në gjak: esëll, 2 orë pas buke dhe Hemoglobina e Glukozuar. Diabeti rrit rrezikun e HTA për Sëmundjet e Zemrës dhe enët e gjakut.

Trajtimi:

Pas diagnostikimit me sëmundjen e Hipertensionit Arterial i sëmuri duhet:

• Të marrë mjekimin me medikamentet përkatëse në mënyrë të rregullt dhe rigoroze. Hipertensioni është një sëmundje që duhet të mjekohet përgjatë gjithë jetës. Dozat e medikamenteve i përcakton mjeku, i sëmuri duhet të zbatojë udhëzimet me përpikmëri.
• Të zbatojë një dietë ushqimore të shëndetshme, të kufizojë yndyrnat e tepërta dhe sidomos kripën. I sëmuri duhet gjithmonë të mbajë një peshë normale.
• Të evitojë stresin sa më shumë të jetë e mundur.
• Të kontrollohet tek mjeku kardilog në mënyrë periodike për të mbajtur të stabilizuar dhe nën kontroll tensionin. Në këtë mënyrë mund të evitojë komplikacione të rënda si insulti cerebral (hemorragjia dhe/ose infarkti i Trurit), Infarkti i Zemrës, dëmtimet e Syrit dhe të enëve të gjakut, dëmtimi i Veshkave (Insufiçenca Renale etj).

Parandalimi:

• Sëmundja hipertonike e trashëguar është e vështirë të parandalohet. Është e rëndësishme të diagnostikohet shpejt dhe të fillohet mjekimi.
• Mund të prandalohen pasojat, dhe/ose komplikacionet në tru, në zemër, dhe organet e tjera duke kryer konsultat, ekzaminimet dhe trajtimet e lartpërmendura.
• Të zbatohen këshillat e mjekut në lidhje me ushqimin, dietën dhe aktivitetin fizik.




KUJDES! Teksti në këtë faqe është shkurtuar dhe thjeshtësuar për t'u bërë më i kuptueshem nga pacienti mesatar. Ai ka si qëllim informimin e publikut dhe nuk duhet në asnjë mënyrë të zëvendësojë konsultat mjekësore të specializuara.